We gebruiken cookies om ervoor te zorgen dat onze website zo soepel mogelijk draait. Als je doorgaat met het gebruiken van de website, gaan we er vanuit dat ermee instemt.OkCookiemelding sluiten
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de voettekst
Logo DDAI
  • Kennisbank
  • Aanbieders
  • Waarmerk
  • Aanmelden
  • Nieuws
  • Contact
  • Ga naar zoeken
Home » Kennisbank » Tekst & schrijven » Digitale toegankelijkheid en dyslexie

Digitale toegankelijkheid en dyslexie

Bart Pluijms van Cardan Technobility
India Prosser van Joy Education
Aantal keer bekeken1K duizend 9 september 2021 6 minuten lezen

In Nederland zijn er ongeveer 825.000 mensen met dyslexie. Iemand met dyslexie heeft meer moeite met het lezen (en soms schrijven) en is sneller afgeleid dan de gemiddelde lezer. Bij digitale toegankelijkheid denken we niet altijd meteen aan dyslexie, maar een goed toegankelijke website, app of document kan door iemand met dyslexie veel makkelijker gelezen worden.

“Er staat een spellingsfout in je tekst, ik vind dit echt onwijs onprofessioneel”.

(Een docent van India tegen haar)

Ik sprak met India Prosser die zelf dyslectisch is en hier aandacht voor vroeg op LinkedIn. Ze vertelde mij vanuit haar eigen ervaringen wat er nodig is om teksten toegankelijker te maken voor mensen met dyslexie.

India Prosser

Wat is dyslexie?

Het woord dyslexie is letterlijk vertaald “niet kunnen lezen”. Er zijn meerdere vormen van dyslexie. Het kan zijn dat woorden of letters worden omgedraaid, letters gaan ‘dansen’ of dat woorden worden ‘vergeten’. Mensen met dyslexie hebben moeite met taal, lezen en/of schrijven. Ze zijn niet dom (oftewel: er is niets mis met hun intelligentie).

Soms komt het doordat het hoofd sneller denkt dan iemand zelf kan verwoorden of schrijven. Dit herken je dan bijvoorbeeld aan ‘kromme’ zinnen of het vergeten van woorden.

Hoe maak je je website beter voor iemand met dyslexie?

Er zijn manieren om teksten makkelijker leesbaar te maken voor mensen met dyslexie. Het mooie is dat je hiermee je teksten beter leesbaar maakt voor iedereen. Doe er dus je voordeel mee!

Houd teksten kort en bondig

Korte, bondige teksten zijn eigenlijk voor iedereen prettiger om te lezen. Het is niet voor niets dat het schrijven op B1-niveau de laatste jaren zoveel aandacht krijgt. Wist je dat B1-niveau eigenlijk voor veel mensen in Nederland al te ingewikkeld is?

Een (web) pagina vol met tekst kan voor iemand met dyslexie als een helse bergtocht voelen. Ik heb vaak gehad dat een titel mij ontzettend aansprak, maar dat ik meteen afhaakte met lezen door de grote lap tekst die eronder stond. Ontzettend zonde en demotiverend!

India Prosser

Maak het visueel

Door teksten visueel te maken help je veel mensen. Door afbeeldingen, infographics of video’s bij je teksten te plaatsen kan iemand de informatie ook op een andere manier ‘lezen’. Deze beelden zorgen ook voor een rustmoment tijdens het lezen. Dit verhoogt het tekstbegrip.

Dingen visueel maken is voor mij DE oplossing. Niet alleen aan de hand van filmpjes of afbeeldingen, maar ook het visueel en overzichtelijk maken van een website of app.

India Prosser

Lettertypen voor dyslexie

Door een iets groter lettertype te gebruiken maak je het lezen makkelijker. Dit helpt natuurlijk ook andere mensen (met of zonder visuele beperking). Er zijn speciale lettertypen die helpen bij dyslexie, zoals het Dyslexie Font.

Je kan ook een normaal lettertype kiezen dat voldoende onderscheid maakt tussen vergelijkbare letters zoals:

  • b, d, p
  • 1, i, I en l

Pas ook op met speciale lettertypes die niet vaak gebruikt worden, te speels zijn of speciale effecten hebben. Deze zijn meestal slecht leesbaar.

Rust en structuur op je website helpt bij dyslexie

Maak een duidelijke inleiding, gebruik koppen en houd alinea’s kort. Wanneer er een complexe taak moet worden uitgevoerd, dan kun je deze het beste in “stukjes hakken”. Dit zorgt voor structuur en overzicht. Maar ook een overzichtelijke lay-out speelt een belangrijke rol. Zorg voor voldoende witruimte en houd het geheel rustig. Bewegende beelden kunnen afleiden, dus geef op je website de mogelijkheid om deze te pauzeren. Dit geldt ook voor animaties.

Het is voor iemand met dyslexie moeilijk om overzicht te krijgen over stukken tekst, het kan vaak als chaos voelen. Een duidelijke inleiding, kleine stukjes tekst en kopjes bij de alinea’s kan de oplossing zijn.

India Prosser

Voorleessoftware kan helpen bij dyslexie

Mensen met dyslexie maken soms ook gebruik van voorleessoftware om grote stukken tekst voor te laten lezen. Als jij je website en documenten goed gestructureerd opmaakt zijn ze goed te lezen voor schermlezers. Hier profiteren niet alleen blinde of slechtziende mensen van, maar dus ook mensen met dyslexie. Denk bijvoorbeeld aan het goed gebruiken van koppen op je website.

Een optie om tekst hardop te laten lezen is erg handig, vooral als het gaat om veel artikelen of blogs. Luisteren naar iemand die het voorleest werkt erg goed, hierdoor vergroot je ook de kans dat iemand met dyslexie daadwerkelijk alles gaat lezen.

India Prosser

Let op je taalgebruik

Probeer het gebruik van moeilijke woorden zoveel mogelijk te voorkomen. Gebruik je toch moeilijke woorden, geef dan uitleg. Veel mensen met dyslexie hebben moeite met hun woordenschat.

Woorden blijven bij mij minder makkelijk hangen, waardoor ik vaak stukken lees waarin ik belangrijke woorden niet begrijp. Een oplossing zou kunnen zijn dat je onder aan de pagina bepaalde begrippen uitlegt.

India Prosser

Dyslexie en kleur van teksten
Succescriterium 1.4.3

Omdat lezen voor iemand met dyslexie sowieso al lastig is, helpt een te laag contrast zeker niet. Het contrast is het verschil tussen de kleur van de tekst en de achtergrond. Let er dus op dat je teksten opmaakt met voldoende contrast. Op internet zijn gratis tools te downloaden waarmee je het contrast kunt meten. Een bekende is Color Contrast Analyser (CCA). Voor normale tekst is een contrast van minimaal 4,5:1 nodig en voor grote tekst minimaal 3,0:1.

Maak je website of app ‘schaalbaar’
Succescriterium 1.4.4Succescriterium 1.4.10

Soms kan het helpen om de website in te zoomen. Zoals ik eerder vertelde is een grotere tekst prettiger te lezen. Op een kleiner scherm zijn regels minder lang en dit zorgt voor meer pauzemomentjes tijdens het lezen. Soms leest een tekst dus prettiger op een mobiele telefoon of als de website met 200% wordt vergroot. Dat maakt de tekst voor mensen met dyslexie beter te ‘behappen’. Natuurlijk mag er dan geen informatie verloren gaan.

Aanpassen van de tekst
Succescriterium 1.4.12

Een goed toegankelijke website maakt het mogelijk om met een tool de stijl van teksten te veranderen. Sommige mensen met dyslexie vinden het fijn om hun eigen lettertype en lettergrootte te gebruiken. Ook door de afstand tussen letters, woorden en regels aan te passen kun je een tekst makkelijker lezen. Hiervoor zijn speciale tools, zoals Stylish voor de Chrome browser.

India Prosser met het symbool voor dyslexie. Dit is een blaadje papier met daarop lijntjes tekst die door een gum deels worden gewist. Daar overheen een rood verbodsbord.

Heb je zelf dyslexie?

Ben je zelf, zoals India (en ik), ook dyslectisch? Er is een speciaal symbool voor dyslexie. Met dit symbool kan je anderen laten zien dat je dyslectisch bent. Misschien helpt het jou om andere mensen bewust te maken van dit ‘probleem’. Dan kunnen ze jou helpen in plaats van je continu op je fouten te wijzen.

Ik merk persoonlijk dat er veel mensen last hebben van dyslectie of simpelweg de nederlandse taal. Ik zou daarom willen meegeven, veroordeel iemand niet op zijn spellingsfouten. Neem van mij aan, het komt niet uit een plek van desinteresse! Mensen met dyselctie hebben juist heel veel andere mooie kwaliteiten. Laten we mensen meten op hun inhoud en niet op hun spellingsfouten.

India Prosser

Wil je meer weten over hoe digitale toegankelijkheid helpt om jouw website te verbeteren voor bijvoorbeeld iemand met dyslexie? Kijk dan eens in ons overzicht van specialisten.

Over de auteurs

  • Volg Bart Pluijms op LinkedIn
Bart Pluijms van Cardan Technobility

Na bijna 10 jaar binnen zijn eigen bedrijf op diverse 'stoelen' te hebben gezeten van projectleider, UX-designer en frontend-developer deelt Bart nu zijn kennis en ervaringen als adviseur en trainer digitale toegankelijkheid bij Cardan Technobilty. Zijn doel: een gezelliger internet voor iedereen.

  • Volg India Prosser op LinkedIn
India Prosser van Joy Education

India is toegepast psycholoog en ze heeft hierin de specialisatie Onderwijs & Ontwikkelingspsychologie gevolgd. Als eigenaresse van Joy Education ontwikkelt ze lesmateriaal, modules en trainingen voor onderwijsinstellingen.

Nieuwtje?

Heb jij nieuws om te delen? Laat het ons weten en neem contact op.

Footer

Actueel

  • Nieuws
  • Agenda
  • Opleiding & training
  • DDAI - Dutch Digital Accessibility Index op LinkedIn
  • DDAI - Dutch Digital Accessibility Index op Facebook
  • DDAI - Dutch Digital Accessibility Index op Twitter

DDAI

  • Startpunt toegankelijkheid
  • Aanbieders
  • Over DDAI

Mijn DDAI

  • Aanmelden
  • Aanmeldprocedure en kosten
  • Mijn account

Kennisbank

De kennisbank van DDAI is jouw wegwijzer op het gebied van digitale toegankelijkheid.

Ga naar de kennisbank

  • Privacyverklaring
  • Algemene voorwaarden
  • Sitemap
  • Over deze website
  • Toegankelijkheidsverklaring
  • Logo Waarmerk drempelvrij.nl 2 sterren Ga naar het certificaat van toegankelijkheid

Website door Cardan en PEP